پول اعتباری

در کشور های سرمایه داری علاوه بر پول کاغذی، پول اعتباری نیز وجود دارد. پول اعتباری پیدایش خود را مدیون نقش پول به عنوان وسیلۀ پرداخت است. ساده ترین شکل پول اعتباری سفته است.

سفته، شکل ثابت سندی است که بدهکار در آن، پرداخت مبلغ معینی پول را پس از از مدت معینی متعهد می گردد. سفته کار پول را انجام  میدهد زیرا در جریان خرید و فروش کالا ها از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود.

در آغاز سفتۀ تجارتی خصوصی، به عنوان پول اعتباری رایج گردید. این سفته سندی بود که به وسیلۀ خریدار کالا های مربوطه کشیده میشد. لیکن سفتۀ خصوصی در دایرۀ محدودی بین افراد در گردش بود، زیرا تنها نزد کسانیکه شخص براتکش را می شناختند، معتبر بود. بعد ها قبول و پرداخت نقدی پیش از موعد اوراق خصوصی، با تنزیل مبلغ آنها بیش از پیش در بانک ها رایج و متداول گردید. ولی بانک ها سفته های خود را که به نام حواله های بانکی معروف شد، جانشین این سفته ها ساختند. یک حوالۀ بانکی براتی است به عهدۀ بانکدار که به موجب آن، حامل میتواند هر وقت بخواهد از بانک مربوطه پول نقد دریافت دارد.

حواله های بانکی در موقع قابل مبادله با طلا یا سایر پول های فلزی می باشند. با چنین شرایطی حواله های بانکی با وضعی مشابه سکه های طلا در گردش قرار می گیرند و ارزش آنها نمیتواند کاهش یابد.

با تکامل نظام سرمایه داری در مقدار طلای در گردش کاهشی نسبی پدید آمد و طلا به طور روز افزون به صورت سرمایه های احتیاطی در بانک های مرکزی که عهده دار انتشار اوراق بهادار هستند، انباشته می گردید.

رفته رفته حواله های بانکی و بعد ها پول کاغذی نیز جای طلای در گردش را می گرفت. اگرچه در آغاز، به عنوان یک قانون کلی، حواله های بانکی قابل مبادله با طلا بودند، بعداً حواله های بانکی غیر قابل تسعیر انتشار یافت و این امر حواله های بانکی را تا حدود زیاد و قابل توجهی در ردیف پول کاغذی قرار داد.

ادامه دارد...